Sản xuất viên nén có chứng chỉ bền vững

Sản xuất viên nén có chứng chỉ bền vững

Lượng cung gỗ rừng trồng có chứng chỉ hiện tại

Hiện thị trường Nhật Bản đang yêu cầu viên nén nhập khẩu vào thị trường này phải có chứng chỉ bền vững FSC. Bình quân mỗi năm Việt Nam xuất khẩu khoảng 3 triệu tấn viên nén sang thị trường này. Để đáp ứng được số lượng này, các DN cần khoảng 6 triệu m3 gỗ nguyên liệu đầu vào có chứng chỉ.

Đến hết 9 tháng 2023 tổng số diện tích rừng có chứng chỉ FSC là khoảng 281.000 ha. Nếu tính bình quân khoảng 1/5 diện tích này đến tuổi khai thác mỗi năm, diện tích khai thác mỗi năm khoảng 56.000 ha.

Nếu lấy con số bình quân năng suất mỗi ha là khoảng 120 m3, tổng lượng gỗ FSC khai thác mỗi năm từ các diện tích rừng trồng của Việt Nam là khoảng 6,7 triệu m3. Lượng cung này đủ để sản xuất 3 triệu tấn viên nén.

Tuy nhiên nguồn gỗ rừng trồng có chứng chỉ không chỉ để cung cho viên nén mà còn sử dụng làm đầu vào cho nhiều hợp phần khác, bao gồm đồ gỗ, ván bóc, ván ghép thanh, MDF và dăm. Nhìn chung, nguồn gỗ nguyên liệu cho viên nén là phần nguyên liệu cuối cùng sau khi các hợp phần khác đã sử dụng. Điều này có nghĩa rằng lượng cung gỗ có chứng chỉ FSC không đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất viên nén để xuất khẩu sang Nhật Bản nếu toàn bộ các sản phẩm xuất khẩu đòi hỏi FSC 100%.

Theo một số DN xuất khẩu của Việt Nam, một số nhà nhập khẩu Nhật Bản chấp nhận FSC mix (hỗn hợp, dưới 100%). Điều này có nghĩa rằng lượng nguyên liệu đầu vào để sản xuất viên nén xuất khẩu đi Nhật không cần tới con số 6 triệu m3 gỗ nguyên liệu có chứng chỉ FSC mỗi năm.

Hiện chưa có bất cứ con số thống kê nào về lượng gỗ FSC rừng trồng trong nước sử dụng cho các hợp phần khác nhau của ngành gỗ, bao gồm cả cho viên nén. Tuy nhiên, thời gian vừa qua đã có một số lo ngại về việc một số DN xuất khẩu viên nén sang Nhật khai báo FSC nhưng thực tế không đúng. Điều này dẫn đến việc Tổ chức FSC tiến hành điều tra và đã ra quyết định thu lại chứng chỉ FSC của một số DN. Tổ chức FSC cũng đang thực hiện việc đánh giá toàn bộ các diện tích rừng trồng đạt chứng chỉ FSC và toàn bộ chuỗi cung có sử dụng nguồn nguyên liệu này. Quá trình điều tra hiện vẫn đang tiếp tục.

Việc khai báo không chính xác về lượng viên nén FSC xuất khẩu sang Nhật Bản đã làm ảnh hưởng tiêu cực rất lớn tới hình ảnh của ngành viên nén của Việt Nam.

Mở rộng các diện tích rừng trồng có chứng chỉ

Diện tích rừng trồng có chứng chỉ bền vững tăng mạnh trong thời gian gần đây. Đây là nỗ lực của cả Chính phủ và các DN ngành gỗ với mục tiêu quản lý lâm nghiệp theo chuỗi cung, thúc đẩy trồng rừng gỗ lớn, gỗ có chất lượng cao. Bảng 2 chỉ ra diện tích rừng trồng (và cao su) có chứng chỉ bền vững tính đến hết tháng 9/2023.

Hiện một số DN viên nén, chủ yếu là các DN có quy mô lớn, đang đầu tư vào phát triển nguồn nguyên liệu gỗ rừng trồng có chứng chỉ. Tạo nguồn nguyên liệu ổn định có chất lượng cao, có chứng chỉ có vai trò quan trọng, giúp DN tiếp cận, duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu trong tương lai. Theo một số DN xuất khẩu viên nén, hiện một số người mua hàng từ Hàn Quốc bắt đầu đòi hỏi các bằng chứng về truy xuất nguồn gốc. Theo các DN này, trong 4-5 năm tới, sản phẩm xuất khẩu vào Hàn Quốc chắc sẽ cần đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, giống như sản phẩm xuất khẩu vào Nhật. Chính phủ cũng đang khuyến khích mở rộng nguồn rừng trồng có chứng chỉ, thông qua việc hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho các đơn vị và hộ ra đình mong muốn thực hiện chứng chỉ. Các diện tích rừng trồng có chứng chỉ sẽ mở rộng rất nhanh trong tương lai.