Chứng nhận FSC: khái niệm, lợi ích, phân loại

Ngày nay, khi chặt phá rừng trái phép đang là vấn đề đáng quan ngại trên toàn thế giới thì việc làm thế nào để có thể bảo vệ, phát triển rừng nhưng vẫn khai thác được kinh tế từ rừng là điều mà nhiều quốc gia chú trọng, hướng đến. Đây cũng là lý do mà chứng nhận FSC ra đời, chứng nhận này được xây dựng và công bố bởi Forest Stewardship Council (Hội đồng quản lý rừng) vào năm 1996 và nhanh chóng được nhiều quốc gia hưởng ứng. Vậy cụ thể thì chứng nhận này là gì? 

Chứng nhận FSC là gì?

FSC là viết tắt của từ Forest Stewardship Council, một tổ chức phi chính phủ được thành lập năm 1993 với mục tiêu phát triển và quản lý rừng bền vững trên toàn thế giới. Tổ chức này hiện có mặt ở hơn 50 quốc gia với khoảng 850 thành viên bao gồm các tổ chức phi chính phủ, trung tâm nghiên cứu khoa học và rất nhiều tổ chức chứng nhận, doanh nghiệp sản xuất,… có hoạt động liên quan đến rừng. Có thể nói, đây là tổ chức lớn, uy tín và rất có tiếng nói trong việc bảo vệ rừng nói riêng và môi trường nói chung.

Chứng nhận FSC là một chứng nhận bảo vệ rừng được phát hành bởi FSC với 10 nguyên tắc và 56 tiêu chí. Chứng nhận này được dùng cho các nhà quản lý rừng và những nhà sản xuất các sản phẩm từ rừng với mục tiêu phát triển và quản lý rừng bền vững thông qua việc quản lý khai thác, chế biến và sử dụng các sản phẩm từ rừng.

Sở hữu chứng nhận FSC tương đương với việc doanh nghiệp đã chứng minh được cho khách hàng và đối tác của mình rằng họ tuân thủ các tiêu chuẩn FSC trên toàn bộ hệ thống quản lý của mình.

Các loại chứng nhận FSC

Như đã đề cập ở trên, FSC dùng cho các nhà quản lý rừng và những nhà sản xuất các sản phẩm từ rừng. Tuy nhiên, về bản chất thì những nhóm đối tượng này là khá khác nhau, chính vì thế, để hợp lý hơn thì chứng nhận này đã được chia làm 3 loại tiêu chuẩn cho từng nhóm đối tượng khác nhau. Cụ thể như sau:

Chứng nhận FSC-FM

FSC-FM hay FSC – Forest Management là tên của chứng nhận về quản lý rừng sử dụng cho các đơn vị trồng và khai thác rừng. Tiêu chuẩn này có một số yếu tố cần đáp ứng như sau:

• Đảm bảo quyền sử dụng đất cho khu vực trồng rừng
• Diện tích tối thiểu là 1 ha
• Rừng phải được hình thành và phát triển trên phạm vi đất trồng
• Kế hoạch trồng rừng phải được thực hiện phù hợp theo kế hoạch sử dụng đất đã được đưa ra và phê duyệt
• Tuân thủ một số tiêu chuẩn về hành lang của 2 bên bờ sông suối có thảm thực vật tự nhiên như:
• Với sông có chiều rộng >10m, hành lang phải rộng ít nhất 30m
• Với sông có lòng rộng từ 5-10m thì chiều rộng hành lang ít nhất phải là 15m
• Với suối có chiều rộng <5m thì chiều rộng của hành lang ít nhất sẽ là 5m
• Ranh giới diện tích đất trồng rừng phải được khoanh vùng bằng cây ăn quả hoặc các loại cây trồng bản địa
• Những rừng có cây con gieo bằng hạt thì phải có hóa đơn, giấy tờ chứng minh xuất xứ
• Không sử dụng các chất hóa học và phân bón bị cấm bởi FSC
• Cần có các hoạt động chăm sóc và tỉa thưa để tăng giá trị rừng trồng
• Đảm bảo cần có các hoạt động phục hồi đất nếu gặp tình trạng sói mòn
• Đảm bảo tuân thủ đúng các chính sách và quy trình về an toàn lao động trong quá trình trồng và khai thác rừng.

Chứng nhận FSC-CoC

FSC-CoC hay FSC – Chain of Custody Certificate là tên của chứng nhận về chuỗi hành trình sản phẩm từ rừng. Tiêu chuẩn này được phát triển cho các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và chế biến gỗ được giao dịch từ các nguồn gốc gỗ đã được chứng nhận. Những sản phẩm của đơn vị sở hữu chứng nhận FSC-CoC sẽ được dán nhãn chứng nhận từ tổ chức chứng nhận rừng FSC-CoC.

Để đạt được chứng nhận này, các đơn vị sản xuất phải chứng minh được chuỗi hành trình sản phẩm:

• Sản phẩm gỗ được khai thác từ rừng có chứng nhận FSC FM/CW
• Người bán và mua gỗ phải có chứng nhận FSC COC và CW
• Người sản xuất gỗ phải có chứng nhận FSC và phạm vi chứng chỉ phù hợp

Chứng nhận FSC-CW

FSC-CW hay FSC – Control Wood Certificate là tên của chứng nhận gỗ kiểm soát dành cho các đơn vị quản lý rừng hoặc sản xuất sản phẩm dựa trên nguồn gỗ rừng theo tiêu chuẩn FSC. Với tiêu chuẩn này, nguồn gỗ FSC sẽ là nguồn gỗ được FSC chấp nhận là có kiểm soát, khác với 5 nguồn gỗ không được chấp nhận sau đây:

• Nguồn gỗ khai thác bất hợp pháp
• Nguồn gỗ từ khu vực có vi phạn quyền dân sự, quyền truyền thống
• Nguồn gỗ có giá trị bảo tồn cao và đang bị đe dọa
• Nguồn gỗ từ cây thuộc loại biến đổi di truyền
• Nguồn gỗ khai thác từ các khu vực rừng tự nhiên đang bị biến đổi

Ai cần được chứng nhận FSC?

Theo những thông tin về các loại chứng nhận FSC ở trên, về cơ bản ta có thể hiểu bất cứ công ty, doanh nghiệp, tổ chức nào khi tham gia vào quá trình chế biến hoặc chuyển đổi các sản phẩm có nguồn gốc từ rừng đều cần được chứng nhận FSC. Và ta có thể chia những đối tượng này thành 3 nhóm như sau:

• Nhóm đối tượng là các nhà quản lý rừng: doanh nghiệp, công ty hoặc người dân địa phương tham gia vào quá trình trồng và khai thác rừng.
• Nhóm đối tượng và những người mua, bán các sản phẩm gỗ rừng: Những đơn vị, tổ chức có phát sinh hoạt động mua và bán gỗ có nguồn gốc từ rừng
• Nhóm đói tượng sản xuất sản phẩm dựa trên nguồn gỗ rừng: Các đơn vị sản xuất các sản phẩm nội thất, ngoại thất, giấy, … sử dụng nguồn nguyên liệu từ gỗ rừng.

Đây là những nhóm đối tượng cần thiết sở hữu chứng nhận FSC. Với những đối tượng này, việc sở hữu chứng nhận FSC sẽ mang đến rất nhiều lợi ích về cả mặt phát triển uy tín, quy mô đến cơ hội hợp tác với những đối tác lớn trên thế giới.

Tại sao chứng chỉ FSC quan trọng?

Ngày nay, khi ảnh hưởng của môi trường đến con người ngày càng lớn, những biện pháp bảo vệ thiên nhiên cũng được hỗ trợ ngày một tích cực hơn, đó cũng là lý do chứng chỉ FSC đang ngày càng trở lên quan trọng và dần trở thành một trong những tiêu chí gần như bắt buộc cần đáp ứng nếu doanh nghiệp muốn đưa sản phẩm từ gỗ rừng của mình tiếp xúc với thị trường quốc tế. Vậy cụ thể thì nó quan trọng đến mức nào và có thể mang đến cho doanh nghiệp sở hữu lợi ích ra sao?

• Sự uy tín:Chứng nhận FSC như một lời cam kết của doanh nghiệp với đối tác, khách hàng cũng như xã hội về trách nghiệm của doanh nghiệp với môi trường. Một doanh nghiệp uy tín sẽ là một doanh nghiệp quan tâm đến sự phát triển bền vững và dài lâu.
• Sự phát triển:Một doanh nghiệp uy tín sẽ dễ dàng nhận được sự tin tưởng của khách hàng đối tác, tăng khả năng phát triển và mở rộng quy mô của doanh nghiệp. Đặc biệt, việc sở hữu chứng nhận FSC cũng tạo cho doanh nghiệp cơ hội tiếp cận những dự án công trình xanh cũng như mở rộng quy mô hợp tác với khách hàng quốc tế.
• Hạn chế rủi ro:Việc truy xuất và kiểm soát được nguồn gốc của các sản phẩm từ gỗ rừng giúp doanh nghiệp hạn chế tối đa các rủi ro có thể phát sinh.

Chứng chỉ FSC hoạt động như thế nào?

Hiểu rõ về cách mà FSC hoạt động sẽ giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong quá trình áp dụng, tránh được những sai lầm phát sinh do sai định hướng. Về cơ bản, ta có thể hiểu cách hoạt động của tiêu chuẩn FSC như sau:

Rừng sẽ được kiểm tra và đạt chứng nhận FSC nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của 10 nguyên tắc quản lý rừng FSC. Việc kiểm tra sẽ được thực hiện bởi các tổ chức độc lập có thẩm quyền do FSC công nhận. Hiện nay, FSC đã ủy quyền cho 10 cơ quan tổ chức có thẩm quyền cấp chứng chỉ rừng gồm:

• SGS – Chương trình QUALIOR – nước Anh
• Hiệp hội đất – Chương trình Woodmark – nước Anh
• BM TRADA Certification – nước Anh
• Hệ thống chứng chỉ khoa học – Chương trình bảo tồn rừng – Hoa Kỳ
• Liên minh về rừng nhiệt đới – Chương trình Smartwood – Hoa Kỳ
• SKAL – Hà Lan
• Silva Forest Foundation – Canada
• GFA Terra System – Đức
• South African Bureau for Standards (SABS) – Nam Phi
• Institute for Martokologic (LMO) – Thụy Sĩ

Và 10 nguyên tắc cụ thể như sau:

1. Tuân thủ theo pháp luật của quốc gia hiện hành
2. Quyền và trách nhiệm đối với việc sử dụng và sở hữu
3. Xác nhận và duy trì các quyền hợp pháp của người bản xứ về việc sở hữu, sử dụng và quản lý đất đai, lãnh thổ
4. Mối quan hệ cộng đồng và quyền của người lao động
5. Quản lý hiệu quả các loại sản phẩm và dịch vụ để duy trì hoặc nâng cao khả năng kinh tế lâu dàu và những lợi ích về môi trường, xã hội
6. Duy trì, bảo tồn hoặc phục hồi các dịch vụ hệ sinh thái của địa phương đồng thời đảm bảo giảm thiểu tối đa các tác động tiêu cực đến môi trường
7. Có kế hoạch quản lý phù hợp với các chính sách, mục tiêu đã đề ra
8. Giám sát và đánh giá
9. Duy trì các khu vực rừng có giá trị bảo tồn cao
10. Các hoạt động quản lý được thực hiện phải phù hợp với mục tiêu và chính sách kinh tế, môi trường và xã hội của tổ chức, tuân thủ các nguyên tắc và tiêu chí chung.

Một số thuật ngữ về FSC

• Gỗ FSC:Gỗ FSC là loại gỗ được sản xuất, khai thác bởi đơn vị, tổ chức sở hữu chứng nhận FSC. Gỗ FSC chia làm 3 loại nhãn: FSC 100%, FSC Mix và FSC Recycled.
• FSC 100%là nhãn của sản phẩm gỗ có nguồn gốc hoàn toàn từ rừng đạt chứng nhận FSC
• FSC Mixlà nhãn để chỉ sản phẩm được sản xuất từ nhiều loại gỗ như gỗ từ rừng FSC, gỗ tái chế và gỗ được kiểm soát FSC, trong đó tỷ lệ của gỗ FSC là hơn 70%
• FSC Recycledlà nhãn của những loại sản phẩm được sản xuất từ các nguyên liệu tái chế, thu hồi với tỷ lệ gỗ FSC trong số đó lớn hơn 70%.